Kwaliteitsmanagement van het leerproces op scholen
Gisteren was er een rapportage op de radio over formatieve toetsen in het onderwijs. Dat zijn toetsen waarvoor geen cijfer wordt gegeven, ze dienen vooral als een soort van tussentijds feedback gesprek tussen docent en leerling. Het gaat vooral over het bespreken van de voortgang, de dynamiek. Leren is, zoals de geïnterviewde vertelde, ook een dynamisch proces, dus is het goed om op deze wijze de ontwikkeling in de gaten te houden. Uiteraard ging het ook over de vraag of leerlingen daarvoor wel gemotiveerd zijn, ze krijgen er geen cijfer voor en dus is het maar de vraag of ze zich dan wel in zouden spannen voor dergelijke toetsen. Uit een scriptie die ik mocht begeleiden over het effect van formatieve toetsen bleek ook dat, mits goed ingebed in het curriculum, houden van formatieve toetsen resultaat verhogend werken voor het leerproces.
Niet alleen omdat ik daar via deze scriptie al eens mee had kennisgemaakt spitste ik even mijn oren. Een week of wat geleden werd er in de krant melding gemaakt van de enorme successen op sommige scholen in Londen. Daar zijn door een nieuwe aanpak (breed pakket) de afgelopen jaren in achterstand scholen de prestaties blijvend verbeterd. Zoals het artikel meldde, het gaat zit hem niet zozeer in geld, het gaat om een andere cultuur, betere leraren en het inzetten van data. Dat laatste trok mijn aandacht, want wat bleek. De man die door het ministerie van Onderwijs was gevraagd om deze verbetering te realiseren, deed een heleboel dingen. Daaronder het afschaffen van model waarbij de scholen werden afgerekend op de gemiddelde toets scores en eindresultaten. Deze zeggen niets over de vooruitgang van de individuele leerlingen. In de gangen van de scholen hangen lijsten met de prestaties van de leerlingen. Zij zien direct of ze stijgend of dalend zijn en dat inspireert. Ook hier wordt dus gekeken naar de ontwikkeling, de dynamiek van het leerproces.
De link naar kwaliteitsmanagent is snel gemaakt. Kwaliteit van producten of diensten is altijd de uitkomst van een proces en dat is een dynamisch geheel. Wil je dus gaan snappen hoe het resultaat gerealiseerd wordt om het te kunnen (bij)sturen, dan moet je je gaan verdiepen in deze dynamiek. En deze dynamiek zorgt ook voor de alom aanwezige variatie in de resultaten. En die moet je dus zichtbaar maken, analyseren, doorgronden en snappen om de kwaliteit van het resultaat te kunnen beïnvloeden.
Waarnemen van de dynamiek is meer dan alleen gebruik van data. Filmen, luisteren en ook je gevoel laten spreken geeft allemaal richting. De dialoog met het proces om het inzicht te verkrijgen wat er nu precies gebeurt kan wel het beste via goed opgestelde en verkregen data. Deze dragen de informatie in zich die het proces vrij wil geven. Door een goede analyse kun je deze dan ook duiden binnen de context van het proces om daarmee je leerproces vorm te geven. Dat is dus wat anders als het rapporteren in gemiddelden.
De kracht van data. Vandaag blijkt uit een bericht in de krant dat de verhuftering in Nederland volgens de onderzochte respondenten helemaal niet afneemt, het gaat juist steeds beter. Politieke partij programma’s zijn dus blijkbaar ook niet gebaseerd op werkelijk inzicht.
<< TerugAuteur: Arend Oosterhoorn
- Blog